Tìm lại Công Lý cho Sài Gòn xưa trước 75 ,
... mời các anh chị bạn ...cùng truy tìm với Ròm cái con đường bị bọn nam kỳ khởi nghĩa Thủ Tiêu sau khi cướp được miền Nam VNCH .
Từ "mất Tự Do" tới "tiêu Công Lý" của một thời VNCH trước 75 ..... hôm trước Ròm đã trở về cái thời đó để tìm lại Tự Do ...bước kế tiếp là truy lùng thử xem , coi Công Lý của Sài Gòn trước 75 như thế nào mà lại bị tụi nó Thủ Tiêu sau khi cướp được miền Nam
******
Ngày xưa người ta đặt tên rất ý nghĩa, con đường Công Lý dẫn từ Lăng Cha Cả đến thẳng Toà Án Sài Gòn........cho nên đặt tên Công Lý (?)
Tên đường theo thời Pháp ===> Mac Mahon
Tên đường theo thời VNCH ===> Công Lý (những địa điểm đăc biệt trên con đường này là Dinh Độc Lập, Dinh Hoa Lan, Phủ Phó Tổng Thống, Chùa Vĩnh Nghiêm, trường tư thục Quốc Anh,Thương xá Crystal Palace-Tam Đa, rạp Hồng Bàng)
Theo bảng đồ xưa mà Ròm thấy thì đường Công Lý bắt đầu từ Toà nhà Hội Trường Diên Hồng ... ngang qua những con đường ...... tới Cầu Công Lý .
Ròm đề ba với hình xưa Hội Trường Diên Hồng ,tượng An Dương Vương nằm trên đường Bến Chương Dương, nhìn ra rạch Bến Nghé ...
Đã thuộc về Xưa trước 75 thì Ròm sẽ dùng cách kêu ,gọi ... tên đường của hồi trước 75 theo bảng đồ xưa ...và chỉ trường hợp đặc biệt mới dùng tới cách gọi sau này ,các bạn thông cảm cho Ròm nha .
Hình xưa mà Ròm tìm được bên FB của Ròm thì theo thứ tự từ Rạch Bến Nghé .... dài tới Cầu Công Lý với những Comment của các anh chị của thời trước 75 chú thích thêm cho hình .
https://www.facebook.com/namrom64/posts/377147372479272…
Theo hình này từ Bến Bạch Đằng qua hai cây Cầu Khánh Hội và Cầu Mống trên rạch Bến Nghé thì mới tới Hội Trường Diên Hồng quẹo phải vô đường Công Lý .....rồi ngã tư kế tiếp mới là Công Lý - Nguyễn Công Trứ ....
... mời các anh chị bạn ...cùng truy tìm với Ròm cái con đường bị bọn nam kỳ khởi nghĩa Thủ Tiêu sau khi cướp được miền Nam VNCH .
Từ "mất Tự Do" tới "tiêu Công Lý" của một thời VNCH trước 75 ..... hôm trước Ròm đã trở về cái thời đó để tìm lại Tự Do ...bước kế tiếp là truy lùng thử xem , coi Công Lý của Sài Gòn trước 75 như thế nào mà lại bị tụi nó Thủ Tiêu sau khi cướp được miền Nam
******
Ngày xưa người ta đặt tên rất ý nghĩa, con đường Công Lý dẫn từ Lăng Cha Cả đến thẳng Toà Án Sài Gòn........cho nên đặt tên Công Lý (?)
Tên đường theo thời Pháp ===> Mac Mahon
Tên đường theo thời VNCH ===> Công Lý (những địa điểm đăc biệt trên con đường này là Dinh Độc Lập, Dinh Hoa Lan, Phủ Phó Tổng Thống, Chùa Vĩnh Nghiêm, trường tư thục Quốc Anh,Thương xá Crystal Palace-Tam Đa, rạp Hồng Bàng)
Theo bảng đồ xưa mà Ròm thấy thì đường Công Lý bắt đầu từ Toà nhà Hội Trường Diên Hồng ... ngang qua những con đường ...... tới Cầu Công Lý .
Ròm đề ba với hình xưa Hội Trường Diên Hồng ,tượng An Dương Vương nằm trên đường Bến Chương Dương, nhìn ra rạch Bến Nghé ...
Đã thuộc về Xưa trước 75 thì Ròm sẽ dùng cách kêu ,gọi ... tên đường của hồi trước 75 theo bảng đồ xưa ...và chỉ trường hợp đặc biệt mới dùng tới cách gọi sau này ,các bạn thông cảm cho Ròm nha .
Hình xưa mà Ròm tìm được bên FB của Ròm thì theo thứ tự từ Rạch Bến Nghé .... dài tới Cầu Công Lý với những Comment của các anh chị của thời trước 75 chú thích thêm cho hình .
https://www.facebook.com/namrom64/posts/377147372479272…
Theo hình này từ Bến Bạch Đằng qua hai cây Cầu Khánh Hội và Cầu Mống trên rạch Bến Nghé thì mới tới Hội Trường Diên Hồng quẹo phải vô đường Công Lý .....rồi ngã tư kế tiếp mới là Công Lý - Nguyễn Công Trứ ....
...đường Công Lý bắt đầu từ Toà nhà Hội Trường Diên Hồng...
%2Btr%C3%AAn%2B%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng%2BC%C3%B4ng%2BL%C3%BD%2C%2Bb%E1%BA%BFn%2BCh%C6%B0%C6%A1ng%2BD%C6%B0%C6%A1ng%2C%2Bl%C3%A0%2Btr%E1%BB%A5%2Bs%E1%BB%9F%2Bc%E1%BB%A7a%2BTh%C6%B0%E1%BB%A3ng%2BNgh%E1%BB%8B%2BVi%E1%BB%87n%2Bn%C6%B0%E1%BB%9Bc%2BVi%E1%BB%87t%2BNam%2BC%E1%BB%99ng%2BH%C3%B2a..jpeg)
...ngã tư NCT /CL ...kế tiếp là ngã ba Nguyễn Văn Tâm -Công Lý .....rồi mới ra đại lộ Hàm Nghi
Lua Culanở H2 ngã 3 đó là Nguyễn văn Sâm ,Công Lý đó Ròm .Gần đầu đường có Rạp Kim Châu (Rạp máy lạnh đầu tiên ở SG chiếu phim Màn Ảnh Đại Vĩ Tuyến, sau đó là rạp Thái Bình chiếu phim 70 ly Tod-Ao)
Đại lộ Hàm Nghi - BOULEVARND DE LA SOME. nhìn thấy từ Bến Bạch Đằng thẳng vô tới công trường Diên Hồng ngang qua đường Công Lý
Lua Culan H3, sau ngã 4 Huỳnh thúc Kháng,Công Lý , là tới Đại lộ Lê Lợi, ngã này cũng có thể gọi là ngã 5 ,vì có thêm đường nhỏ Nguyễn trung Trực tại ngã 4 này.
Từ đại lộ Hàm Nghi lội tiếp ngang qua ngã tư Huỳnh Thúc Kháng ...tới nửa là ngã ba Nguyễn Trung Trực rồi mới tới đại lộ Lê Lợi
....qua khỏi đại lộ Lê Lợi là tới ngã tư Công Lý - Lê Thánh Tôn
Saigon 1967 - Street Scene - ngã tư Công Lý-Lê Thánh Tôn
Góc Lê Thánh Tôn-Công Lý
Ngọc Thuần Hình số 5 Lê Thánh Tôn- Công Lý : góc bên trái đầu thập niên 70 có tiệm giày Bata , là chỗ chị hay mua giày thời còn đi học.Góc bên phải chỗ xe jeep là sau lưng Thư viện Quốc Gia Saigon ( khánh thành năm 1972 ) thời Pháp thuộc từng là vị trí của Khám lớn Nay vị trí giầy Bata và các tiệm kề bên đã bị đập bỏ, chờ xây dựng.công trình mới Vị trí này liền kề với Crystal Palace , sau này là tòa nhà ITC từng bị cháy năm 2002
Ngã tư Công Lý- Lê Thánh Tôn
Ngọc Thuần Hình số 6 , vị trí này dễ thấy Crystal Palace ( tòa nhà trắng ) Ngã tư bên góc phải , là một phần sân sau của Thư viện Quốc Gia, ngày nay góc này là nhà hàng nướng Barbecue Garden
Saigon 1969 - Ngã tư Lê Thánh Tôn-Công Lý, phía xa là đường Lê Lợi
.... ngã tư Gia Long - Công Lý kế tiếp
Quẹo phải qua đường Gia Long để tới Công viên Liên Hiệp góc Gia long - Pasteur .... đướng Pasteur căp song song bên phải với đường Công Lý
Góc đường Công lý -Lê Lợi 1966
..qua khỏi ngã tư Nguyễn Du - Công Lý thì thấy Dinh Độc Lập trên đường Công Lý
đường ngang dọc theo Dinh Độc Lập là Công Lý
Son Kim Nguyen Hình 9 là đường Thống Nhất .Chạy thẳng tới Thảo Cầm Viên...
![]()
đường ngang dọc theo Dinh Độc Lập là Công Lý
Son Kim Nguyen Hình 9 là đường Thống Nhất .Chạy thẳng tới Thảo Cầm Viên...
Mặt trước của DĐL từ ngã tư Công Lý -Nguyễn Du tới Hồng Thập Tự ....có 3 cái ngã ba , Hàn Thuyên - đại lộ Thống Nhất - Alexandre de Rhodes
Không ảnh đường Công Lý tới trước Dinh Độc Lập
Ngọc Thuần Hình 12 đúng là tòa đại sứ Mỹ nhìn từ trên cao
Đường Hàn Thuyên trước dinh Độc lập
vách tường vàng quẹo góc trái hình giống góc Hàn Thuyên quẹo ra Nhà thời Đức Bà
Nhà nghỉ trong dinh Độc Lập ngó ngang trường Lê Quý Đôn
Và đây ngả tư Công Lý – Hồng Thập Tự, qua ngả tư bên trái là trường Lê Quý Đôn bên phải có một trường tư , rồi đến đầu ngả tư Công Lý – Trần Quý Cáp có ngôi nhà của bà già người Pháp. Đoạn này là hông trường Lê Quý Đôn, ở đây có khu nhà ở của những người lao công của trường.
Lua Culan H17, là trên đường Hồng Thập Tự trước mặt trường Lê Quí Đôn và bên hông Dinh Độc Lập
Đường Công Lý, phía trước là ngã tư Công Lý-Trần Quý Cáp
Lua Culan H18, đang ở trên đường Công Lý (Ròm đang đi ngược chiều) trước mặt vẫn là ngã 4 Hồng Thập Tự, bên phải hình vẫn là trường Lê quí Đôn.
Tới ngã tư Công Lý - Trần Quý Cáp thì thấy sao hơi lộn xộn giửa các hình xưa ...hổng biết hình nào đúng hình nào sai huhu
ngã tư Công Lý-Trần Quý Cáp
Ngọc Thuần Hình 19 , ngã tư Công Lý- Trần Quý Cáp .Bên tay phải chính là hông trường Lê Quý Đôn ( Thời Pháp là trường Chasseloup Laubat. Sau này trường mang tên Jean Jacques Rousseau trước khi trở thành Trung tâm giáo dục Lê Quý Đôn năm 1967 )
Qua ngả tư Công Lý – Trần Quý Cáp Ta thấy Sân vận động Phan Đình Phùng bên phải, bên phải là hotel Đức và một biệt thự lớn. Rồi tiếp đến là ngả tư Công Lý – Phan Đình Phùng. Đi tới một chút chúng ta thấy một building Mỹ phía phải.
Ngọc Thuần Hình 20, nếu đi đúng chiều đường Công Lý , thì ta gặp ngã tư Công Lý- Phan Đình Phùng trước rồi mới đến ngã tư Công Lý- Trần Quý Cáp . Sân Phan Đình Phùng nằm cùng vị trí của công viên Vạn Xuân . Hồi trước 1975 , chị vẫn tập thể dục trên sân Phan Đình Phùng .Sau 1975 , chính quyền mới đã phá bỏ công viên Vạn Xuân , xây Trung Tâm Thi đấu Phan Đình Phùng .Thật sự rất tiếc .Đối diện với công viên Vạn Xuân phần bên đường Pasteur , vị trí của trường Đại Học Kiến Trúc , chị nhớ có một dãy nhà nhỏ ngoài mặt tiền ( dãy nhà này ngày nay vẫn còn nhưng cho thuê để buôn bán hàng ăn ) Thỉnh thoảng tại đây có chiếu phim , đó là gần cuối thập niên 60, chị vẫn hay đi theo anh chị đến coi phim , lâu ngày không nhớ là phim gì. chỉ nhớ căn phòng rất nhỏ hẹp. Những người tỗ chức chiếu phim đa số đều là các anh chị sinh viên )
Ngả tư Công Lý - Phan Đình Phùng
Ngọc Thuần Hình 21 , ngã tư Công Lý-Phan Đình Phùng ,góc phải về phía bên kia ngã tư , tòa biệt thự vẫn còn , hiện giờ là nơi làm việc của Công ty Vidotour .
Ngả ba Công Lý – Ngô Thời Nhiệm với xưởng bào chế Roussel và trường Marie Curie bên phải, bên trái là một buildding mà trước đó là biệt thư của luật sư Trịnh Đình Thảo. Ông này bị chính quyền VNCH trục xuất ra Bắc năm 1964 và tịch thu căn nhà này. Đi tới nữa là phần sau của trung tâm viễn thông Mỹ và ở đây hồi đó có một tiệm may.
Ngả tư Công Lý – Phan Thanh Giản
Ngả ba Công Lý - Tú Xương
Ngọc Thuần Nhìn những banderole treo trên thành phố trước kia, ta thấy cách treo rất nghiêm túc.Đúng " mùa ", đúng dịp ..bây giờ là loạn biểu ngữ ( một tờ báo vừa đề cập chuyện này ) chỗ nào cũng có biểu ngữ , rợp trời biểu ngữ, khẩu hiệu .Nhất là màu đỏ muốn rối con mắt
Ngả tư Công Lý – Hiền Vương. Phía trước bên trái là công ty terre rouge của Pháp
Lua Culan H25,...và bên phải là Dinh Quốc Khách VNCH.Lua Culan H25,...và bên phải là Dinh Quốc Khách VNCH.
Ngọc Thuần Hình 25, anh Lua Culan nhớ rất chính xác, đây là Dinh Quốc Khánh của VNCH .Sau 1975 , nó trở thành Trung Tâm Văn Hóa Thiếu Nhi ( còn gọi là Nhà Thiếu Nhi Thành phố )
Lua Culan H25a, băng-rôn trên cổng chào " Chào mừng thành phố Quãng Trị đã trở về với Quân Dân Miền Nam."
Coi như chỉ còn hai cái ngã tư Công Lý - Nguyễn Đình Chiểu và Yên Đổ .....nửa rồi sẽ thấy chùa Vĩnh Nghiêm cũng như cây cầu Công Lý .
Đoạn qua ngả tư Công Lý - Hiền Vương. Bên tay mặt là hàng rào phía sau viện Pasteur
...
Qua ngả ba Công Lý – Tú Xương là ngả tư Công Lý – Hiền Vương. Chúng ta gặp phần sau của viện Pasteur trãi dài tới ngả tư Công Lý – Nguyễn Đình Chiểu (Tại ngã tư này có ông già chuyên xửa xe Velo Solex bên lề đường. Tiệm của ông chỉ căng tấm bạt để làm nóc che nắng che mưa. Ngay cả trong lúc xe Honda, Suzuki tràn ngập thị trường. cũng không thấy ông sửa xe nào khác ngoài Velo Solex. Ông cụ này, có lẽ chỉ đưa con ốc ông cũng biết là nó nằm ở đâu trong chiếc Velo Solex. Tới 1974, vẩn thấy ông ở đó nhưng không rõ tới lúc nào thì ông không còn sửa xe ở đó nữa.). Bên phía trái là bệnh viện dân tộc. Qua khỏi ngả tư Công Lý – Nguyễn Đình Chiểu có trụ sở đạo Bahai, tiếp đến là Hội thánh Báp Tít Ân điển (Có một thời (có lẻ trong những năm khoảng 1970), có lẻ một trong những cách hội dùng để truyền đạo là mở lớp dạy anh văn miển phí. Do người Mỹ dạy đàng hoàng. Trong hội có cái tủ lạnh chứa cà rem. Giờ giải lao các học sinh được đãi ăn cà rem miển phí. Chỉ có điều là các lớp nhỏ học tiếng Anh qua các bài về kinh thánh. Chỉ có lớp cao mới học qua các bài báo), bên tay phải có khu chung cư và ngõ hẽm thông qua đường Huỳnh Tịnh Của.
....
Lua Culan H26, ông già sửa Vélo,vì có nhà nhỏ trong đường hẻm đạo Baha'i (bên trái hình),sau 75 thì ông dời vô đầu hẻm đó, ông vẫn ngồi đó cho đến tận năm 2000 (ông vẫn loai hoai với cái vélo cũ của ông,và gặp bạn bè ông) thì qua đời.
Lua Culanở đây tôi chỉ thấy trụ sở đạo Baha'i trong hẻm (sau 75, họ nói đạo này là CIA, bây giờ một phần là nơi sinh hoạt văn hóa, phần thông qua đường Nguyễn đình Chiểu giờ là Trần quốc Toản,thuộc cơ quan tình báo vc),còn hội Thánh Tin Lành Báp-tít Ân Điển thì ở xa qua khỏi cầu Công Lý gần đường rầy xe lửa quận Phú Nhuận.
Ngả tư Công Lý - Nguyễn Đình Chiểu, ta thấy trường tư thục Duy Nhất, bên kia đường là trụ sở đạo Ba hai
Lua Culan H26a, Trường nhỏ này chỉ là dạy luyện thi,đầu năm 70, dân kỷ thuật ồ ạt học tiếng Đức để du học tự túc, các thầy ở Trung tâm Văn hóa Đức (viện Goethe) mướn thêm ở đây để dạy thực hành..hì..hì ..tui cũng có học, ra vô cứ guten morgen,ich bin..hoài cho quen, Ròm đừng cười nha..hà..hà..còn có bi nhiêu thôi.
Đường Công Lý đoạn gần tới ngả tư Công Lý – Yên Đỗ
Những hình ảnh xưa kế tiếp là đoạn đường Công Lý lòng vòng gần ngã tư Công Lý - Yên Đổ ....... hổng có chú thích cho hình .... anh Lua Culan và các anh chị còn nhớ thì nhắc giùm cho Ròm nhe ,cám ơn nhiều
Cứ chú thích kèm theo số hình h27a,b,c,... cho Ròm biết là chú thích cho hình nào
Lua Culan H27b,Công lý từ SG đi Tân sơn Nhất đến cua quẹo Yên Đổ ra Hai bà Trưng, bây giờ là cao ốc của Sacombank.
Đường Công Lý lúc còn hai đường nhỏ cho xe thô sơ. Đoạn qua ngả tư Yên Đổ
Lua Culan H27d, đoạn này là từ ngã tư Công Lý,Hiền Vương đi về trung tâm SG (vì chỉ từ đoạn 1 chiều này là có 2 đường nhỏ song song 2 bên đường cho xe 2 bánh lưu thông)
Trường tư thục Công Lý (Charles De Gaulle)
Lua Culan H27f, trường này ở đầu đường hẻm đạo Baha'i (từ SG ra TSN nằm bên trái)
.jpg)
Ngả tư Công Lý – Yên Đỗ
Qua ngả tư Công Lý – Yên Đỗ. Ta thấy bên tay trái là xóm Lách hay xóm Chuồng bò, bên phài là xóm Nhà đèn tới một khoảng là trung tâm văn bút nơi nhà văn Chu Tử bị ám sát măm 1965. Đi thêm nữa là cư xá Kiến thiết trãi dài tới cầu Công Lý. Tay trái ta có chùa Vĩnh Nghiêm và trường Sao Mai ngay cạnh cầu.
Bãi rau muống dưới chân cầu Công Lý
Cầu Công Lý:
Cầu này dính tới chuyện Nguyễn Văn Trỗi đặt mìn giết Mc Namara khi đến Sài Gòn. Trỗi là dân Quãng Nam vào Sài Gòn làm nhân viên điện lực và cũng là đàn em dưới trướng Đại Cathay (theo lời kể của một người đã làm việc trong ngành cảnh sát VNCH). Sau này VC đã móc nối và N V Trỗi đi theo. Hôm Trỗi ôm mìn đặt dưới cầu không may bà cắt rau muống trông thấy và báo với cảnh sát gác cầu. Sau đó xe cảnh sát của tổng nha lên, yêu cầu Trỗi đầu hàng và cảnh sát đã bắn vào chân Trỗi. Cầu cũ nay không còn nữa nhưng lạ thay cái tên cầu Công Lý vẫn còn đó trong khi con đường đã mất tên.
.... cuối cùng coi như cũng lội hết con đường Công Lý của Sài Gòn xưa trước 1975 rồi đó nha
Jú ...hu...... thèng ròm đã tìm lại được Công Lý của Sài Gòn Xưa rồi hehehehehe